Doğa Felsefesi Doğanın kavramsal dizgesidir. Görgül doğa bilimleri de Doğayı kavramsal olarak dizgeselleştirirler. Aralarındaki ayrım Tasarım ve Kavramın ayrımıdır. Tasarım kavramın görül biçimidir, örneğin noktayı düşünmek yerine noktanın imgesini düşünmek, devleti düşünmek yerine belirli pozitif bir devleti düşünmek gibi. Kavramda kendisinden başka düşünecek hiçbirşey olmadığına göre, Doğa alanının kavramlarının bilgisi onları tanımlamak, betimleme, açıklamak gibi tasarımsal aygıtlarda bozmak yerine, onları dizgesel bağıntıları içine getirmekten oluşur.
      Görgül Fizik ve Doğa Felsefesi, Hegel (Fels. Bilimler Ansiklopedisi, Giriş)
"Fiziğe ve Doğa Tarihine ilkin görgül bilimler denir, ve bütünüyle algı ve deneyim alanına aittirler ve bu yolda Doğa Felsefesi, eş deyişle düşüncelerden türetilen Doğa-Bilgisi ile karşıtlık içinde dururlar. Ama gerçekte Görgül Fiziğe karşı belirtilecek ilk nokta onda kabul ettiğinden ve bildiğinden çok daha fazla düşüncenin bulunduğu ve kendisinin sandığından daha iyi olduğudur; ya da, eğer Fizikte düşünce bir bakıma kötü birşey sayılacaksa, sandığından daha kötü olduğudur. Öyleyse Fizik ve Doğa Felsefesi birbirlerinden algılamanın ve düşünmenin birbirlerinden ayrıldığı gibi değil, ama yalnızca düşünmenin tür ve tarzı yoluyla ayrılırlar; ikisi de Doğanın düşünce yoluyla bilinmesini anlatırlar."

     

Doğa Felsefesinin a priori karakteri deneyimden bağımsız olması demek değildir. Deneyimi olanaklı kılan kategorilerin kendilerinin saptanması demektir. Doğa alanında, ve hiç kuşkusuz Tin alanında da Deneyim olarak kabul edilen herşey (gözlem, olgu, algı, yaşantı vb.) özsel olarak kavramsaldır. Kavramsız olgu, deneyim vb. hiçbirşeydir, salt bir analitik soyutlamadır. Doğa Felsefesinin yapması gereken şey görgül bilgiyi kavramsal bilgiye yükseltmektir.

Pozitivizm kavramı "metafizik" olarak gördüğü ve metafiziği anlamadığı için kavramı görgül olandan soyutlamayı ister. Böyle yaparak görgül olanı görgül karakterinden de yoksunlaştırmayı istediğini anlamaz. Görgül olan kavramın görüngüsü, onun kavram olarak değil ama tasarım olarak anlatımıdır. Doğa fenomenlerinde ve tinsel olgularda görgül olan yan özsel olarak kavramdır.

Pozitivizmin görgül doğrulama dediği şey gerçekte herşeye karşın kavramın kavramı doğrulaması, ama tasarım biçimine bozulmuş kavramın bir doğrulaması olacaktır.

"Gene de, eğer Fizik yalnızca algılara dayanıyor olsaydı ve algılar
duyuların kanıtlarından başka birşey olmasalardı, o zaman fiziksel
edim yalnızca görmekten, işitmekten, koklamaktan vb. oluşur ve
bu yolda hayvanlar da birer fizikçi olurlardı. Ama gören, işiten
vb. bir anlıktır, düşünen birşeydir." (Hegel, Doğa Felsefesi, § 246)

       

 

 

     

 

       

 

       

 

 

       

 

       
 

www.ideayayinevi.com
25.01.2012